Search This Blog

Sunday, July 24, 2022

TOTO LA KAMBO

    

MTUNZI : GEOFREY MALWA



Baada ya miaka kumi kupita tangu mkewe Juliana aondoke nyumbani, bwana Makengere aliamua kuuvuta jiko lingine, jiko lililompa joto nyakati za usiku na kumfariji kwa mambo mbalimbali. Umri wake bwana makengere ulikuwa tayari umeshakwenda, pesa ilichangia kwa kiasi kikubwa kuendelea kumlinda.
Jumla ya miaka yake ilikuwa ni hamsini na tano, alijaaliwa watoto wawili wa kiume waliokuwa wakifanya kazi, na mmoja wa kike aliyekuwa akimalizia masomo yake ya chuo kikuu.
Hilo jiko lingine lililovutwa lilikuwa ni la kitanga, bibie Rahma, aliyeitendea haki hiyo nafasi, ama kweli mzee alirudishwa ujanani kama vijana wengi wasemavyo. Bibie Rahma hakuwa peke yake, alikuja kwa bwana makengere akiwa tayari ana mtoto wa kike ila alikuwa ni mkubwa kabisa, muda huo alikuwa akisoma kidato cha sita shule ya wasichana tupu.
“Nina hamu ya kukuona baba!”
“Usijali mwanangu utaniona, usafiri salama,”
“Ahsante baba, nakupenda sana,”
“Nakupenda pia, ukifika kuna zawadi nimekuandalia,”
“Kweli baba! Zawadi gani?”
“Nzuri sana, mpaka mama yako anaitamani hapa,”
“Mwambie akae mbali na zawadi yangu, nitajie baba!”
“Hapana, utakuja kuiona, vumilia tu mwanangu.”
Maongezi hayo yalikuwa kati ya Makengere na mtoto wa kike wa Rahma ambaye kwa jina lingine ni MTOTO WA KAMBO kwake.
Mtoto huyo wa kambo aliitwa Kareni, wakati mama yake anafanya taratibu za kuolewa na Makengere, yeye alikuwa shule hivyo muda mwingi aliwasiliana na baba yake wa kambo kupitia simu, siku hiyo ndio alikuwa akirudi nyumbani baada ya kufunga shule kwa muda wa mwezi mmoja. Ilikuwa ndio mara ya kwanza kuja nyumbani kwa makengere,
“Nakusisitizia lakini, mwanangu namjua!” alisema hivyo Rahma
“Ana nini jamani,”
“Vile ulivyomuona kwenye picha, ukimuona ana kwa ana mwenyewe utamkubali, usije ukatutafuna kuku na mayai yake.” kauli hiyo ya wasiwasi kutoka wa Rahma iliwafanya wote wacheke
“Usijali bwana, ni mtoto lakini,”
“Mtoto! Hawa watoto wa siku hizi wana adabu! Huyo unayesema mtoto haipiti?”
“Acha maneno yako bwana, tunamuongelea mwanao ujue!”
“Najua, na ndio maana nakusisitizia, ni mzuri hasa!”
“Ooh! Hapo ndio nimekuelewa! Punguza wasiwasi, mimi na wewe tuna jukumu la kumlinda na watu wa nje wasimharibu,”
“Ni kweli, ila anadeka mno, atakukera mpaka utamchukia,”
“Hapana siwezi kumchukia, waswahili wanasema ukipenda boga penda na ua lake,”
“Unajikuta mswahili na wewe!”
“Kama wewe,”
“Lakini mume wangu, nakushukuru sana kwa kumpokea mwanangu na kumchukulia kama wako, ni wanaume wachache wenye roho hiyo, nakupenda sana na ninashukuru Mungu damu zenu zimeendana,”
“Ni majukumu yangu, nitakuwa nakudanganya nikisema nakupenda pasi na kumpenda yeye.”
Basi rahma akiwa ndani ya mtandia mwepesi, waliketi kwenye kochi, aliukunja mguu wake ambapo ule mtandio haukumtosha kumsitiri vizuri, ukaacha nyama ya paja iendelee kuwa kivutio kwa mumewe, hapo kifuani kama hakuwahi kunyonyesha, sio kwamba alikuwa na vifuu vidogo, ila kifua hakikupitiwa na usingizi. Basi chuchu zilichomoza na kuendelea kudai na kustahili kuwa na Makengere aliyejaaliwa pesa isiyokuwa na presha.
Rahma alihakikisha anambana vyema kwa kumjali Makengere maana ndilo jukumu lililomleta nyumbani hapo, kwa makusudi alinyanyuka, sio kwamba hakujua kuwa ule mtandio aliouvaa ni mfupi, bali alikuwa na malengo yake, kule kuinama bila sababu, ama kweli mtoto alifundwa namna ya kumtega mume.
Kila muda macho ya Makengere hayakuacha kutazama makalio ya Rahma yaliyonyumbulika, laini, wastani na yanayotikisika vizuri.

Pindi alipoinama alisababisha mpaka kule maeneo ya Kapuchi kuonekana. Ewaah! Ama kweli alijua kumkonga roho mume wake aliyekuwa matatizoni maana mdudu wake ulishaanza kubishana na bukta yake.
“Makusudi hayo!” alisema Makengere
“Yapi tena!”
“Unanitega?”
“Kwani umetegeka?”
“Bukta inaongea,”
“Na kweli, sio tu kuongea, bali inacheza kabisa.” Aliongea hivyo rahma huku akimsogelea Makengere na kushika mdudu wake uliosimama ukiwa ndani ya bukta maana hakuvaa chochote ndani, sio kwamba aliingiza mkono ndani, Hapana! Aliushika kwa nje pamoja na bukta,
“Unataka kumnyonga askari wangu?” Makengere aliuliza
“Hapana, nataka nimchezeshe gwaride, mguu pande na mguu sawa,” alijibu Rahma huku akiupeleka mdudu kushoto na kulia
“Sawa, nitakataaje wakati wewe ndio mkuu wa kikosi,”
“Nitakushangaa, halafu, nikuombe kitu!”
“Sema chochote Malkia wangu,”
“Tabia yako ya kuvaa bukta bila nguo ya ndani iwe mwisho wako leo,”
“Mh! Na nilivyozoea vibaya!”
“Ndio nakukumbusha hivyo, maana yule mtoto namjua mimi kwa kudeka hajambo, mara akulalie mapajani aguse mdudu sijui utasemaje,”
“Sawa mama nitajitahidi.” Basi walipojibizana hivyo waliinuka na kuelekea chumbani
Ilikuwa ni mechi ya nusu saa, kilichomsaidia Makengere juu ya stamina uwanjani ni mazoezi aliyokuwa akiyafanya kila asubuhi na alikuwa na utaratibu mzuri wa kula.
Majira ya jioni mtoto wa kike aliwasili nyumbani hapo, alikuwa bado ndani ya sare za shule, walahi Makengere alipomuona, mwili ulisisimka, ilikuwa ni pisi ya maana. Kareni bila uwoga alimkimbilia baba huyo na kumkumbatia, akambusu shavuni na shingoni kwa fujo kweli,
“Yaani unaanza kumkumbatia baba yako! Nimesusa sasa!”
“Jamani mama usisuse, nawapenda wote.” Alisema kareni na kuanza kumbembeleza mama yake. ilikuwa ni furaha siku hiyo, mama yake akamuonyesha chumba atakachokuwa akikitumia, huko chumbani ndio akapata wasaa wa kuongea naye kiundani zaidi,
“Nyumba nzuri mama! Umempataje baba?”
“Wewe mtoto! Usiniulize maswali hayo, mbona umekuwa mzuri hivyo?”
“Mh! Mama nitakuzidi wewe?”
“Nakushangaa shuleni tabu lakini unanona tu!”
“Kawaida,”
“Haya ndio maisha yetu sasa hivi, mheshimu baba yako, namshukuru Mungu anakupenda, tena sana, akusisitizia umheshimu!”
“Sawa mama, wala Usijali ila ni haki yangu kumdekea, sijawahi kuwa na baba hivyo najisikia vizuri na najivunia,”
“Kudeka kuwe na mipaka.” Rahma alimsisitiza mwanaye ili aelewe mipaka yake, baada ya hapo Rahma aliondoka na kumwacha Kareni.
Wakati Makengere akiwa hapo sebuleni, Rahma na Kareni walikuwa jikoni wakikorofisha,
“Mwanangu najua umechoka na safari, nenda ukapumzike,”
“Hata sijachoka, ‘nimekumisi’ sana,”
“Najua, ila nikuombe kitu mwanangu,”
“Nakusikiliza,”
“Nenda sebuleni ukaongee na baba yako, atahisi tumemtenga.”
Wakati Rahma akiwa anamshauri hivyo mwanaye, Makengere alikuja jikoni hapo na kuanza kumgombeza mkewe kimahaba,
“Unajua mtoto amechoka, Kwanini anapika huku! Ebu nipe mwanangu,”
“Sawa baba na mwana.” Alijibu Rahma huku makengere akimshika mkono Kareni na kutoka naye nje wakielekea sebuleni. Kitendo hicho kilimfariji Rahma aliyezidi kuona yuko mahala sahihi maana mtoto wake anapendwa.
Huko sebuleni waliketi kochi moja, mtoto wa kike alivalia zile traki fulani nyepesi za kushika mwili zinazofanana juu na chini, hapo kifuani mweh! Hicho kiuno mweh! Makalio ya kichokozi mweh! Mtoto alikuwa vizuri kila idara, ile rangi yake nyeupe ndio kabisa ilimaliza na kutafsiri uzuri wake kwa namna ya kipekee.
Makengere kama kawaida yake, ndani ya bukta pana na alikumbuka alichoshauriwa na mkewe, alivalia nguo ya ndani. Basi walipiga stori, Kareni maneno mengi kama mama yake hivyo sebule ilichangamka, wakazoeana ghafla na kweli damu zao ziliendana mno. Makengere mbali na kuwa alishatahadharishwa juu ya uzuri wa Kareni, ila hakuweza kujizuia kushuhudia yaliyosisimua kutoka mwilini mwa mtoto huyo wa kike.
Kile kifua chake kilichobinuka kishawishi, yaani ni miiba ilikuwa imeinuka, kile kiuno chake hasa ile sehemu ya nyuma jinsi palivyojitengeneza vizuri, hiyo miguu ya bia, hayo mapaja na yale macho ya mke mwenza! Makengere alijikuta akihama taratibu, mawazo machafu yakamjia Kichwani na kuna mahali alifika akajitikisa kichwa na kujisemesha kwenye akili yake kuwa huyo ni mtoto mdogo na yeye ni baba yake hivyo hatakiwi kumtamani.
Kwa upande wake kareni wala hakuona tabu yeyote, aliendeleza stori zake za shule pasi na kujua hali aipitiayo baba yake.
Chakula kilipokuwa tayari, walikaribishwa vyema huku Rahma akijifanya anawaonea wivu. Walipokuwa mezani, mahaba motomoto Kareni aliyashuhudia kutoka kwa wazazi wake. Walilishana na kubusiana kitendo kilichomfurahisha Kareni na kuibua mengine kwenye mwili wa Kareni aliyekuwa akivutiwa zaidi kumpata mtu wa kufanya naye hivyo.
Ni ukweli usiopingika kuwa alikuwa na uhitaji sana wa mdudu, sio kwamba alikuwa bado hajatolewa usichana wake, alishatolewa kitambo lakini hakutumika sana, kapuchi yake ingekuwa ni gari basi ingesoma kilomita moja tu.
Walipomaliza, Kareni alielekea chumbani kwake akishuhudia wazazi wake wakiwa wameshikana vuno wakielekea chumbani kwao. Kitu ukishakiweka kwenye akili huwa ni vigumu sna kukitoa. Akilini mwa Kareni ukaanza kuzunguka mdudu tu, ukizingatia alitoka shule ya wasichana tupu. Alipoona hali tete aliingia bafuni na kuoga maji ya baridi kisha akalala.
Kila siku asubuhi lazima mama aondoke aende kusimamia miradi ya mumewe na kurejea jioni. Ilikuwa ikimuwia vigumu sana kwani alikuwa akilazimika kupika chakula kitakachositiri tumbo la mume wake mchana. Kabla hajaondoka asubuhi hiyo, alipitia chumbani kwa Kareni ili amuage na kumuachia maagizo, na ilivyo bahati akamkuta akiwa ameshaamka,
“Unaondoka mama?”
“Ndio, naelekea kazini,”
“Twende wote,”
“Kwa leo pumzika, ila kesho tutaenda wote,”
“Sawa,”
“Sasa…naomba umwangalie baba yako, umpikie vizuri, cha kupika mchana nitakuelekeza baadaye,”
“Utarudi saa ngapi?”
“Saa kumi jioni,”
“Haya, lakini mbona kama ni usiku?”
“Sio usiku bwana, ni saa kumi na moja na nusu sasa hivi,”
“Sawa.”
Rahma alimbusu mwanaye kisha akaondoka, yalipofika majira ya saa kumi na mbili kamili, ‘alamu’ ilimuamsha Makengere muda wa kufanya mazoezi. Alivalia traki yake pana bila kusahau nguo ya ndani, juu tisheti iliyomshika kisha akampitia Kareni, alibisha hodi kwanza, aliporuhusiwa aliingia chumbani humo,
“Shikamoo baba,”
“Marhaba, umemkaje mwanangu mrembo,”
“Salama, unaenda wapi sasahivi?”
“Kufanya mazoezi, vipi unapenda twende?”
“Ndio…”
“Haya, ni hapa hapa nyumbani nakusubiria nje sawa mama eh?”
“Haya baba.”
Basi baada ya kuongea hiyo Makengere alimsubiri nje, mtoto wa kike alinawa uso na kujisafisha kinywa vizuri, zilezile traki zake alivalia, alichoongezea labda ni raba. Akatoka nje na kumkuta baba yake akiwa ameshaanza kuzunguka, kilikuwa ni kiwanja kidogo kilichokuwa ndani ya uzio wa nyumba. Wakawa wanazunguka wenyewe taratibu, shingoni mwake Makengere alivalia ‘Stopwatch’ yaani saa aliyoitumia kuhesabu muda, kila zoezi lilikuwa na muda wake, Kareni alianza kucheka mapema kabla ya Makengere. Kwanza huyo Kareni jinsi alivyokuwa akikimbia ni shida, hapo kifuani palinensanesa sambamba na makalio yake kupigana vikumbo.
Yote hayo baba wa watu Makengere alivumilia, mdudu ulisimama lakini haukutuna kwasababu ulibanwa na nguo ya ndani. Alijitahidi Kareni mpaka akamaliza muda wa kukimbia ambapo zilikuwa ni dakika ishirini, walikuwa wakihema mno,
“Kwakweli nitakufa!” aliongea hivyo Kareni na kumuegemea baba yake kwa mgongoni, zile chuchu zilipomgusa Makengere, ziliongeza joto la damu
“Huwezi kufa, utaimarika, sasa tumebakiza mazoezi ya viungo,”
“Tunafanya mazoezi tena?”
“Ndio, mazoezi ya viungo ndio muhimu sana,”
“Mimi sifanyii nje,”
“Hapa nje ndio pazuri pana hewa safi, wala Usijali hautachafuka,
“Sawa.” Walijibizana hivyo ambapo Makengere alichukua mikeka fulani laini ya mazoezi iliyokuwa kama zuria kisha akatandika hapo chini, ulikuwa ni mkeka mkubwa kiasi wa kuweza kutumiwa na watu wawili.
Kareni kwavile hakujua mazoezi ya viungo, alilazimika kumfuatisha Makengere, kila alichofanya naye alifanya. Wote wawili walipiga magoti huku mikono yao ikiegemea chini, walionekana kama paka au mbwa. Wakawa wanapinda mgongo na kuuinua juu, mtoto wa kike alipokuwa akiupinda mgongo kuelekea chini, nguo yake ya juu ilipanda juu kidogo na kukiacha kiuno chake mpaka mfeleji wa ikweta ulionekana kwa mbali, alishuhudia hayo pia Makengere kwa macho ya wizi. Baba wa watu alishaimarika misuli ya mdudu mpaka alitoa mrenda fulani ulioloanisha nguo yake ya ndani.
Baada ya hapo wakalala chali kisha wakawa wanainua mguu mmoja juu na kuurudisha chini, kisha mwingine, waliipa miguu zamu. Ulikuwa ni mchezo wa panda shuka.
“Auw!” alitoa kelele hiyo Kareni
“Vipi tena?” alihoji mzee
“Msuli wa paja umekaza,”
“Lala kifudifudi.” Kareni alilala kama alivyoelekezwa
Basi Makengere akaanza kupigapiga paja la mtoto wa kike ili msuli uachie, mwanzoni alikuwa akifanya hivyo ili kutoa huduma ya kwanza, lakini kadri muda ulivyozidi, akawa anapigapiga mpaka huku juu karibu na makalio, Kareni alihisi raha sana ndio maana alitulia kimya kidogo,
“Vipi umeacha?”
“Ndio.” Kwa sauti ya uvivu alijibu Kareni
Basi wakaendelea na mazoezi mengine mawili matatu kisha wote wakaelekea kuoga. Aliyemaliza mapema alikuwa ni kareni, alirejea jikoni na kuandaa kifungua kinywa. Alimkaribisha makengere kisha wakaanza kunywa wote hapo sebuleni. Makengere alijikuta akishindwa kuvumilia kutovunja Ukimya, alianza kumsifia,
“Wewe ni mzuri sana, kuwa makini na wanaume,” alimsifia kiutu uzima
“Ahsante, kuliko mama yangu eh?” alijibu hivyo kichokozi
“Hapana, mama yako ni mzuri kuliko wewe,” eti alipoambiwa hivyo alikasirika ile ya kitoto kabisa, kwavile Makengere alishatahadharishwa kuwa mrembo huyo hupenda sana kudeka alimfuata na kuanza kumbembeleza, hapo hawakuwa wamemaliza kunywa chai.
“Nibusu shavuni ukitaka nikusamehe,”
“Hilo tu, haya…” Makengere alipeleka mdomo wake na kumbusu shavuni, yaani hisia zilijionyesha kwenye uso wa mtoto wa kike zilitafsiri dhahiri mtekenyo alioupata alipopigwa busu.
Kwanza mtoto alikuwa na viwalo vya maana, na vyote vilimkaa mwilini, alivalia blauzi kwa juu iliyoshindwa kuficha mtuno wa chuchu zake zilizochomoza utadhani ni punje za karanga. Chini alivalia skini jinzi ila alijifunga mtandio uliokuwa unaangaza...

MWISHO












Blog